پیدایش معماری ویلای مدرن
سبک معماری ویلای مدرن، تغییر و تحول یافته ویلاهایی است که در دوران روم باستان ساخته میشد. در آن زمان مردمی که دارای سطح اجتماعی و رفاهی بالایی بودند، خانه‌های خود را مجلل و بزرگ در میان باغ‌های زیبا می‌ساختند. پس از فروپاشی امپراتوری روم، کاربری ویلاها توسط کلیسا تغییر پیدا کرد و سالها به عنوان صومعه از آنها استفاده شد. در قرون وسطا این ویلاها تعمیر شد و پس از تغییراتی که در آنها صورت گرفت؛ دوباره به صورت خانه‌های اشرافی مورد استفاده قرار گرفت.
در سال ۱۹۹۹ میلادی در مکانی تاریخی در نزدیکی شهر برن واقع در کشور سوئیس یک ویلا، متعلق به تمدن روم باستان کشف شده است. این ویلا به‌عنوان بزرگ‌ترین ویلای رومی کشور سوئیس و یکی از بزرگ‌ترین ویلاهای تمدن روم در اروپا نام برده شد. تمام قسمتهای این ویلا را طی نه سال از زیر خاک بیرون آوردند. این بنا تمام بخش‌های اصلی یک ویلای رومی، مانند حمام را داشت. این ویلا حدود قرن‌های اول و دوم پیش از میلاد مسیح (ع) ساخته شده است.
سبک معماری مدرن یا معماری نوگرا نام جنبشی در هنر و معماری است که در اواخر قرن نوزدهم بنیان‌گذاری شد. عوامل متعددی مانند خردگرایی، توسعه علم و گسترش تکنولوژی باعث شد مدرنیسم در همه زمینه‌ها از جمله معماری بروز کند. توسعه علم، توسعه تکنولوژی و مصالح جدید باعث تغییراتی در معماری ساختمانها و معماری ویلاها و به وجود آمدن ویلاهای مدرن شد.
معماری ویلا
معماری ویلاها با ساختمانهای شهری فرق بسیار زیادی دارد. ویلاها معمولاً میان یک زمین وسیع قرار گرفته؛ به طوری که از همه طرف نما داشته باشد. ویلاها امکانات رفاهی مانند استخر، اصطبل و باغ داشته باشند. در بعضی ویلاها یک برجک مرکزی که از تمام قسمتهای ویلا بلندتر است، ساخته می‌شود. برخلاف خانه‌های مسکونی و خانه‌های شهری که ساختمان چند خانواده را در خود جا میدهند، در هر ویلا یک یا دو خانواده زندگی میکند.
امروزه به دلیل تراکم ساختمانهای بلند در شهرها، ویلاها در اطراف شهرها و یا مناطق ییلاقی ساخته می‌شوند. قوانین ساخت و ساز بعضی از کشورها به شهروندان اجازه ساخت ویلا در داخل شهر را می‌دهد و خانه‌های مسکونی به صورت ویلایی ساخته می‌شوند. در فرهنگ ایرانیان، گاهی به خانه‌های حیاط دار که داخل شهرها قرار دارد نیز ویلا گفته می‌شود؛ اما این بناها ویلا نیستند زیرا ویلا از هر چهار طرف نما دارد. به طور کلی محوطه سازی و زیباییهای بصری بنا در معماری ویلا اهمیت زیادی دارد.
معماری ویلای مدرن
معماری ویلاهای مدرن ویژگی ساختمانهای مدرن و ویلا را با هم دارند. در طراحی ویلای مدرن هیچ رد پایی از زمان، مکان، سنت و باورهای شخصی و اعتقادات وجود ندارد. در این ویلاها تنها اصول زیبایی‌شناسی مانند تعادل، ایستایی، توازن، تناسب، ترکیب رنگ‌های چشم‌نواز دیده می‌شود. درک زیبایی طراحی ویلاهای مدرن برای انسان ساده و دل‌نشین است. در طراحی این بناها هیچ چیز برای به رخ کشیدن به کار گرفته نمی‌شود و همه چیز در عین سادگی زیبا است. ویلاهای مدرن به طور کلی دارای ویژگیهای زیر هستند:
- عدم استفاده از تزئینات سازه: در ویلاهای مدرن دیوارهای بلند، ستون‌های بلند، پنجرههای متقارن و بلند، مبلمان مجلل و استیل، مجسمه‌ها و اشیاء تزیینی، آینه‌های قدی و کاغذ دیواری و ... دیده نمی‌شود. در این بناها تنها فقط از المانهایی که در ساخت بنا استفاده شده برای نما بکار گرفته می‌شود.
- استفاده از خطوط عمودی و افقی برجسته و اشکال مستطیلی شکل: در این بناها معمولاً خطوط افقی و عمودی اشکال گوشه دار دیده می‌شود؛ مانند در و پنجرههای مستطیلی شکل
- استفاده از تکنولوژی روز و مواد مدرن: در ساخت ویلاهای مدرن از مواد و تکنولوژی به روز دنیا بهرهمند می‌شوند.
- بهره گیری مفید از فضای بنا: در ویلاهای مدرن، به دلیل نبود ویژگیهای معماری کلاسیک مانند لزوم تقارن در طراحی، روی عملکرد بهتر فضا تمرکز شده است. همین موضوع باعث شده فضاهای بدون استفاده کاهش پیدا کند.
- استفاده از نور طبیعی و مناظر با به کارگیری پنجرههای بزرگ: در معماری ویلاهای مدرن توجه ویژهای به بهره‌گیری از نور طبیعی شده است. همچنین در این سبک نورگیری بنا در پنجرههای بزرگ در ضلع جنوبی بنا محدود نمی‌شود و پنجرهها در همه جهات بنا، در ابعاد مختلف به کار می‌رود.
- تضمین راحتی انسانها با استفاده از انرژیهای طبیعی: تفاوت ابعاد در پنجرهها حریم خصوصی را بهتر حفظ میکند و ورود بیش از حد و آزار دهنده نور جلوگیری میکند. از طرفی همان طور که وجود پنجرههای بزرگ به کاهش مصرف برق جهت روشنایی کمک میکند، ممکن است باعث افزایش دریافت انرژی گرمایی خورشیدی نیز شود.
- حضور گیاهان و فضای سبز در نقاط مختلف بنا: همان‌طور که گفته شد تزئینات در این بناها حذف شده، ولی درختان، گلدانها، باغچه و المانهای طبیعی زینت بخشی به این بناها را به عهده دارد.
- درک بصری ساده: در طراحی این ویلاها ارتباطات بین فضاها منطقی و بدیهی است. همچنین نمای ظاهری آنها در نهایت سادگی زیبا است. در ویلاهای مدرن متریالها و جزئیات به نحوی کنار هم ترکیب می‌شوند تا پیچیدگیها به کمترین حالت خود برسد. ذهن به آسانی ارتباط چنین ویلاهایی را درک میکند و چیزی برای اضطراب ناشی عدم شناخت وجود ندارد.
مزایای ویلای مدرن
مزایای ویلای مدرن شامل موارد زیر می‌شود:
- هزینه نگهداری کم: یک ویلای مدرن اقتصادی تر از ویلای کلاسیک است؛ زیرا هزینه‌های ساخت، نگهداری و تعمیر آن به صرفه است.
- دوستدار محیط زیست: سبک طراحی ویلای مدرن توجه بسیار زیادی در جلوگیری از هدر رفتن و بهره گیری از انرژی دارد. بهره گیری صحیح انرژی شامل ایجاد صحیح جریان هوا، صرفه جویی در مصرف آب، کاهش مصرف انرژی برای روشنایی و غیره نیز می‌شود. به طور مثال در طراحی این بناها از پنجره‌هایی در ابعاد مختلف استفاده می‌شود؛ برای اینکه ضمن استفاده مفید از نور خورشید از گرم شدن و سرد شدن بیش از حد ویلا جلوگیری کند.
- ساده و آرامش بخش: ما در دنیایی زندگی میکنیم که روز به روز به پیچیدگیهای آن افزوده می‌شود؛ اما در طراحی ویلا مدرن هیچ عنصر پیچیدهای وجود ندارد. هرچیزی که در یک ویلای مدرن مشاهده میکنید تنها جزو ضروریات و المانهای واجب یک خانه هستند. همین سادگی موجب می‌شود ساکنین احساس آرامش بیشتری داشته باشند.
- قابلیت گسترش ویلای مدرن پس از ساخت آن: به برنامه توسعه هر ساختمانی که ساخته می‌شود، باید توجه شود. جمعیت ساکنین در طول زمان افزایش پیدا کرده و فضاهای مورد نیاز در ویلا نیز افزایش پیدا میکند. به دلیل این که طراحی ویلاهای مدرن دارای نقشه ساده و قابل دسترس میباشند فضاها قابل پیش بینی هستند؛ این امکان به راحتی برای مالک فراهم است، تا با کمترین اثر بر روی فرم اصلی بنا، بناهایی در پیرامون ویلا اضافه کند.
محوطه سازی ویلای مدرن
بعد از طراحی فضاهای داخلی و توجه به الزامات و نیازهای یک ویلا، نوبت به طراحی محوطه‌ی باغ ویلا می‌رسد. باید توجه داشت هدف از طراحی باغ و ویلا، لذت بردن و استفاده راحت از فضای سبز و آب و هوای دل‌چسب آن جا است. به همین دلیل این فضا باید به گونه‌ای طراحی شود که حداکثر کارایی و رضایتمندی ساکنین را ممکن کند.
طراحی صحیح المانهایی همچون آب‌نما، استخر، آلاچیق، باربیکیو و … از مهم‌ترین بخش‌های طراحی Landscape یا چشم‌انداز ویلا است. در نظر گرفتن فضای سبز مناسب همراه با باغچه‌های گل کاری شده و چیدمان درست درختان و انتخاب پوشش گیاهی متناسب با موقعیت جغرافیایی، تاثیر مهمی در زیبایی محوطه‌ی ویلا و تبدیل آن به یک مکان چشم نواز و فرح بخش دارد.
طراحی ویلا به سبک مدرن صرفاً منتهی به نمای بیرونی و دکوراسیون داخلی نمی‌شود؛ محوطه سازی ویلا هم از این سبک پیروی میکند. لازم است یک تعریف ساده از محوطه سازی ویلا به سبک مدرن داشته باشیم.
به طور کلی محوطه سازی مدرن عبارت است از:" طراحی فضای سبز و شکل دادن به آن به نحوی که گیاهان و عناصر فضای سبز، مجموعه‌ای از عناصر طراحی مدرن را به نمایش بگذارند."
اگر به یک محوطه سازی مدرن نگاه کنید، خطوط منحنی و دایره‌ای و مورب و زاویه‌دار را کنار هم میبینید؛ به طور مثال، آلاچیق‌های چوبی به شکل دایره و با سقف گنبدی نمادی از یک معماری مدرن برای فضای سبز محسوب می‌شود.
محوطه سازی به سبک مدرن شامل طراحی پوشش گیاهی، نورپردازی و حتی استفاده از مبلمان فضای باز می‌شود و استفاده از آنها زیاده روی محسوب نمی‌شود. در این نوع طراحی سعی می‌شود تمام عناصر به تعداد لازم و کافی به کار رود. در طراحی فضای سبز به سبک مدرن، یک نقطه کانونی در نظر گرفته می‌شود و سپس سایر طراحی‌ها پیرامون نقطه کانونی انجام می‌شود.
متداول‌ترین مصالح برای طراحی فضای سبز ویلاهای مدرن، چوب و سنگ است. مبلمان چوبی برای فضای باز، محوطه سازی با سنگ‌های تزئینی، ساخت آلاچیق چوبی، نرده‌های چوبی اطراف فضای سبز، نمونه‌ای از مصالح این طراحی محسوب می‌شوند.
در زندگی شلوغ و پر دغدغه امروزی شهرها، افراد به دنبال مکان‌هایی هستند که بتوانند در کنار خانواده به تفریح بپردازند و برای مدتی از فضای شهری دور باشند؛ ویلاها این خواسته آنها را برطرف میکند. در بین انواع طراحی‌های ویلاها، معماری ویلاهای مدرن، مناسب‌ترین و پرطرفدارترین معماریهای امروز دنیاست.